Aşırı Yararlanma (Gabin) Nedir?

Gabin (Aşırı Yararlanma) Nedir?

Bir sözleşmede karşılıklı edimler arasında açık bir oransızlık varsa bu oransızlık, zarar görenin zor durumda kalmasından veya düşüncesizliğinden ya da deneyimsizliğinden yararlanılmak suretiyle gerçekleştirdiği takdirde, zarar gören, durumun özelliğine göre ya sözleşme ile bağlı olmadığını diğer tarafa bildirerek edimin geri verilmesini ya da sözleşmeye bağlı kalarak edimler arasındaki oransızlığın giderilmesini isteyebilir. Buna göre aşırı yararlanmanın ortaya çıkması için aşağıdaki şartların varlığı aranır:

* Objektif unsur: Edimler arasında aşırı dengesizlik olmalıdır. Örneğin normal fiyatı 100.000 TL olan bir tablo 100 TL’ye satılmışsa aşırı yararlanmadan söz edilir.

* Subjektif unsur: Açık oransızlık hali karşı tarafın özel durumundan yararlanılarak meydana getirilmiş olmalıdır. Yani kişinin bilgisizliği, tecrübesizliği veya zor durumundan aşırı yararlanma hali söz konusu olmalıdır.

Aşırı yararlanmanın sonuçları

Zarar gören bu hakkını, düşüncesizlik veya deneyimsizliğini öğrendiği; zor durumda kalmada ise bu durumun ortadan kalktığı tarihten başlayarak bir yıl ve her halde sözleşmenin kurulduğu tarihten başlayarak beş yıl içinde durumun özelliğine göre ya sözleşme ile bağlı olmadığını diğer tarafa bildirerek edimin geri verilmesini ya da sözleşmeye bağlı kalarak edimler arasındaki oransızlığın giderilmesini isteyebilir. Süre hak düşürücü olduğundan hakim bu süreyi kendiliğinden göz önüne almakla yükümlüdür.

Not: Aşırı yararlanma halinde de aldatma ve korkutmadaki gibi tazminat talep edilebilir!