Hukuka Uygunluk Halleri

Hukuka Uygunluk Halleri nelerdir?

1- Haklı savunma (meşru müdafaa): Bir kimsenin kendisine, mal varlığına veya üçüncü kişiye yönelmiş mevcut hukuka aykırı saldırıyı defetmek için verdiği orantılı karşılığa denir.

2- Zorunluluk (zaruret) hali: Iztırar hali olarakta bilinir. Mevcut bir tehlikeden kaçınmak amacıyla yaratılan tehlikeyle alakası olmayan bir üçüncü kişiye zarar verme halinde zorunluluk hali ortaya çıkar. Ancak fiilin zaruret hali olması için risk gerçekleşseydi doğacak zararın verilen zarardan daha fazla olması şartı aranır.

3- Kuvvet kullanma: Hırsızlık, gasp, saldırıdan zilyetliği korumak için verilen orantılı karşılıktır. Kişi eşyasını gasp eden kişiyi takip edebilir, en yakın kolluk gücüne ulaşma imkanı yokken orantılı güç kullanarak eşyayı alabilir. Ancak araya süre girdikten sonra kişi gasp edeni öğrense bile güç kullanarak zilyetliğini alamaz.

4-Kamu kudretinin kullanılması: Kamu hukukundan doğan bir yetkinin kullanılması hukuka aykırı kabul edilmez.

5- Özel hukuktan doğan bir hakkın kullanılması: Özel hukuka dayanan bir hakkın kullanılması için yapılan fiil hakkın kötüye kullanılması kapsamına girmedikçe hukuka uygun kabul edilir.

6- Üstün nitelikli özel yarar: Bir kimsenin üstün nitelikli bir yararı varsa yapılanlar hukuka aykırı sayılmaz.

7- Zarar görenin rızası: Zarar gören kimsenin önceden zarara rıza göstermesi halinde yapılanlar kural olarak hukuka aykırı sayılmaz. Ancak rızanın zarardan önce verilmesi gerekir. Sonradan verilen rıza fiili hukuka uygun hale getirmez ancak tazminat talebini engeller.

8- Bilimsel eleştiriler: Bir eserin veya sanat olayının bilimsel eleştirisi hukuka aykırı sayılmaz, tazminatı gerektirmez.