İDARE HUKUKU 2016 YENİLİKLERİ

İdare Hukukunda 2016’nın başından itibaren temel değişiklik şöyle sıralanabilir:

1. Sayıştay Ocak 2016 itibariyle artık iştirakleri de denetlemeye başlamıştır. (6085 sayılı Sayıştay Kanununun 4. Maddesinin ilgili fıkrası) (BKNZ: BİLGİ NOTU 1)
2. 2016 Nisanında 10. bir BİO olarak Kişisel Verileri Koruma Kurumu kurulmuştur. (6698 sayılı Kanun). (BKNZ: BİLGİ NOTU 2)
3. Nisan 2016 yılında 6701 sayılı Kanun ile Türkiye İnsan Hakları ve Eşitlik Kurumu kurulmuştur. (BKNZ: BİLGİ NOTU 3)
4. 25 Temmuz 2016 tarih ve 668 sayılı KHK ile Jandarma İçişleri Bakanlığı’na bağlı silahlı genel kolluk kuvveti olmuştur. (BKNZ: BİLGİ NOTU 4)
5. 25 Temmuz 2016 tarih ve 668 sayılı KHK ile Sahil Güvenlik Komutanlığı İçişleri Bakanlığı’na bağlı silahlı genel kolluk kuvveti olmuştur. (BKNZ: BİLGİ NOTU 5)
6. 25 Temmuz 2016 tarih ve 668 sayılı KHK ile DMK’da Jandarma Hizmetleri Genel Sınıfı ve Sahil Güvenlik Hizmetleri Sınıfı eklenmiştir. (BKNZ: BİLGİ NOTU 6)
7. 25 Temmuz 2016 tarih ve 669 sayılı KHK ile Kara, Deniz ve Hava Kuvvetleri Komutanlıkları Milli Savunma Bakanına bağlanmış, Başbakan Yardımcıları, Adalet Bakanı, Dışişleri Bakanı, İçişleri Bakanı da Yüksek Askeri Şura üyesi olmuşlardır. (BKNZ: BİLGİ NOTU 7)
8. 25 Temmuz 2016 tarih ve 669 sayılı KHK ile:

– Kara, Deniz, Hava Komutanlıkları Milli Savunma Bakanlığına bağlandı.

– Milli Savunma Bakanlığı bünyesinde Milli Savunma Üniversitesi kuruldu.

– GATA ve askerî hastahaneler Sağlık Bakanlığına devredildi.

– Harp Akademileri, askeri liseler ve astsubay hazırlama okulları kapatıldı. (BKNZ: BİLGİ NOTU 7)

9. 15Ağustos 2016 tarih ve 671 sayılı Olağanüstü Kanun Hükmünde Kararname ile Genelkurmay Başkanlığının atanması ve komutanlığıyla ilgili değişiklik olmuştur. (BKNZ: BİLGİ NOTU 8)

 

BİLGİ NOTU 1:

6085 sayılı Sayıştay Kanununa: 14/1/2016 tarihinde eklenen ek paragraf (6661/19 md.): (a) ve (b) bentleri kapsamına giren şirketlerden doğrudan veya dolaylı olarak kamu payı %50’den az olup ilgili mevzuatı uyarınca bağımsız denetime tabi olan; şirketler, bunların iştirakleri ve bağlı ortaklıklarının denetimi, ilgili mevzuatı uyarınca düzenlenen ve Sayıştaya gönderilecek olan bağımsız denetim raporları esas alınarak yapılır. Sayıştay, münhasıran kendisine sunulan bağımsız denetim raporlarını esas alarak hazırlayacağı raporu Türkiye Büyük Millet Meclisine sunar.

BİLGİ NOTU 2:

24.03.2016 tarihinde 6698 sayılı yasa ile getirilen Kişisel Verileri Koruma Kurumu, 5018 sayılı Kanunda Düzenleyici ve Denetleyici Kurumların yer aldığı III sayılı cetvelde 10. bir BİO olarak düzenlenmiştir.

KVKK, Başbakanlıkla İlişkili olup idari ve mali özerkliğe sahip ve kamu tüzel kişiliğini haizdir.

9 üyeden oluşan Kurulun:

• 5 üyesi Türkiye Büyük Millet Meclisi,
• 2 üyesi Cumhurbaşkanı,
• 2 üyesi Bakanlar Kurulu tarafından seçilir.

Kurul üyelerinin görev süresi 4 yıldır. Süresi biten üye yeniden seçilebilir

BİLGİ NOTU 3:

Türkiye İnsan Hakları ve Eşitlik Kurumu (TİHEK) “sui generis” bir statüde. BİO olmamasına rağmen “ilişkili” statüsünde düzenlenmiş türünün tek örneği. Zaten 5018’de kamu tüzelkişiliğini haiz idarelerin yer aldığı II sayılı özel bütçeli idareler arasında düzenlenmesi bunun bir karinesi. 2012’de kurulmuştu. 6 Nisan tarihinde 6701 sayılı ismi ve kısmen oluşumu/görevleriyle yenilenen haliyle 8’ini BK, 3’ünü CB’nın 4 yıl için seçtiği 11 üyeden oluşmakta. 2 defa seçilen üye bir dönem geçmeden tekrar seçilemiyor.

BİLGİ NOTU 4:

Jandarma, daha önce Türk Silahlı Kuvvetleri’nin bir parçası olup, Silahlı Kuvvetler ile ilgili görev, eğitim ve öğretim yönünden Genelkurmay Başkanlığı’na bağlı idi.

25.7.2016 tarih ve 668 sayılı Olağanüstü Kanun Hükmünde Kararname ile:

Türkiye Cumhuriyeti Jandarması, İÇIŞLERI BAKANLIĞINA BAĞLI emniyet ve asayiş ile kamu düzeninin korunmasını sağlayan ve diğer kanunların verdiği görevleri yerine getiren SİLAHLI GENEL KOLLUK KUVVETİ olmuştur.

25.7.2016 tarih ve 668 sayılı Olağanüstü Kanun Hükmünde Kararname ile Jandarmanın teşkilat, görev yetkilerine ilişkin getirilen diğer önemli yenilikler şunlardır:

Kuruluş ve Teşkilat:

Jandarma Genel Komutanlığının kuruluş ve kadrolarıyla konuş yerleri, İçişleri Bakanlığınca düzenlenir. Ancak sıkıyönetim, seferberlik ve savaşta Kuvvet Komutanlıkları emrine girecek birliklerin kuruluş ve kadrolarıyla konuş yerlerinin düzenlenmesinde Genelkurmay Başkanlığının görüşü alınır.

Jandarma birliklerinin kuruluş ve konuşlarının düzenlenmesinde mülki taksimat esas alınır. Ancak geçici olarak birden çok ili içine alan bölge teşkilatı da kurulabilir. Bölge komutanı, bölge teşkilatının konuşlu bulunduğu ilin valisine karşı sorumlu olarak görev yapar.

Jandarma Genel Komutanı:

Jandarma Genel Komutanı tüm Jandarma Teşkilatının komutanıdır. Jandarma Genel Komutanı general rütbesini haiz olanlar arasından atanır. Jandarma Genel Komutanı, Teşkilatın sevk ve idaresinden, kanun ve nizam hükümlerinin icrasını sağlamaktan, bunlara dayalı olarak verilen emir ve kararların uygulanmasından sorumludur.

Jandarmanın Genel Olarak Görevleri:

Jandarmanın sorumluluk alanlarında genel olarak görevleri şunlardır.

1. a) Mülki görevleri;

– Emniyet ve asayiş ile kamu düzenini sağlamak, korumak ve kollamak,

– kaçakçılığı men, takip ve tahkik etmek, suç işlenmesini önlemek için gerekli tedbirleri almak ve uygulamak,

– ceza infaz kurumları ve tutukevlerinin dış korunmalarını yapmak,

– aşağıdaki (b) ve (c) bentlerinde belirtilen görevler dışında kalan ve diğer kanun ve nizam hükümlerinin icrası ile bunlara dayalı emir ve kararlarla Jandarmaya verilen görevleri yapmak.

1. b) Adli görevleri;

İşlenmiş suçlarla ilgili olarak kanunlarda belirtilen işlemleri yapmak ve bunlara ilişkin adli hizmetleri yerine getirmek.

1. c) Askeri görevleri;

Kanunlarla verilen askeri hizmetleri yerine getirmek.

Jandarmanın sıkıyönetim, seferberlik ve savaş halindeki görevleri:

Jandarma birlikleri; sıkıyönetim, seferberlik ve savaş hallerinde, Bakanlar Kurulu kararıyla belirlenecek bölümleriyle Kuvvet Komutanlıkları emrine girer, kalan bölümüyle normal görevlerine devam eder.  Ayrıca, Jandarma birlikleri; Genelkurmay Başkanlığının talebi üzerine İçişleri Bakanının, illerde ise garnizon komutanının talep etmesi halinde valinin onayıyla kendilerine verilen askeri görevleri de yaparlar.

Jandarma Subay, Astsubay ve Uzman Jandarmanın Atanma ve Yer Değiştirme Esasları:

General, subay, astsubay ve uzman jandarmanın atanmaları;

1. a) Jandarma Genel Komutanının, Jandarma Genel Komutanı Yardımcılarının, generallerin ve il jandarma komutanlarının atanmaları MÜŞTEREK KARARNAMEYLE,
2. b) Diğer subaylar, astsubaylar ve uzman jandarmaların atanmaları İÇİŞLERİ BAKANLIĞINCA,

          yapılır.

İhtisaslaşma gereği olarak özel eğitim görmüş personel nokta atamasına tabi tutulabilir. Nokta  ataması  yapılmayan subay, astsubay ve uzman jandarmalar valilik emrine atanır ve bunların istihdam yerleri, il içi yer değiştirmeleri VALİ tarafından yapılır. Hizmet gerekleri bakımından uygun görülmesi halinde il jandarma komutanlıklarına general rütbesindeki subaylar da atanabilir.

BİLGİ NOTU 5:

25.7.2016 tarih ve 668 sayılı Olağanüstü Kanun Hükmünde Kararname ile Sahil Güvenlik Komutanlığına ilişkin getirilen yenilikler şunlardır:

Kanunda belirtilen görev ve hizmetleri yapmak üzere SİLAHLI BİR GENEL KOLLUK KUVVETİ olan İÇİŞLERİ BAKANLIĞINA BAĞLI Sahil Güvenlik Komutanlığı kurulmuştur.

Sıkıyönetim, seferberlik ve savaş hallerinde, Sahil Güvenlik Komutanlığının BAKANLAR KURULU KARARIYLA belirlenecek bölümleri Deniz Kuvvetleri Komutanlığı emrine girer, kalan bölümü normal görevlerine devam eder.

Sahil Güvenlik Komutanlığının görev alanları, üsleri, kadrolarıyla yerleşme yerleri, İçişleri Bakanlığınca düzenlenir. Ancak sıkıyönetim, seferberlik ve savaş hallerinde Deniz Kuvvetleri Komutanlığı emrine girecek birliklerin kuruluş ve kadrolarıyla konuş yerlerinin düzenlenmesinde Genelkurmay Başkanlığının görüşü alınır.

BİLGİ NOTU 6:

25.7.2016 tarih ve 668 sayılı Olağanüstü Kanun Hükmünde Kararname ile

14/7/1965 tarihli ve 657 sayılı Devlet Memurları Kanununun 36. maddesine “VII – EMNİYET HİZMETLERİ SINIFI” başlıklı bendinden sonra gelmek üzere aşağıdaki 2 bent eklenmiş ve sonraki bentler buna göre teselsül ettirilmiştir.

VIII. Jandarma Hizmetleri Sınıfı. Bu sınıf Jandarma Genel Komutanlığı kadrolarında bulunan subay, astsubay ve uzman jandarmaları kapsar.

1. Sahil Güvenlik Hizmetleri Sınıfı. Bu sınıf Sahil Güvenlik Komutanlığı kadrolarında bulunan subay ve astsubayları kapsar.

BİLGİ NOTU 7:

31.7.2016 tarih ve 669 sayılı Olağanüstü Kanun Hükmünde Kararname ile şu yenilikler getirilmiştir:

Kuvvet komutanlıklarının bağlılığı

Kara, Deniz ve Hava Kuvvetleri Komutanlıkları MİLLİ SAVUNMA BAKANINA BAĞLIDIR. Bu Kanuna aykırı olmayan ve diğer kanunlarla Genelkurmay Başkanlığına verilen görev ve yetkilere ilişkin hükümler saklıdır.

Cumhurbaşkanı, Başbakan gerekli gördüklerinde Kuvvet Komutanları ile bağlılarından doğrudan bilgi alabilir ve bunlara doğrudan emir verebilir. Verilen emir herhangi bir makamdan onay alınmaksızın derhal yerine getirilir.

Milli Savunma Bakanı görevlerini; bağlısı Kara, Deniz ve Hava Kuvvetleri Komutanlıkları ile Bakanlık merkez ve taşra teşkilatı ile bağlı, ilgili ve ilişkili kurum ve kuruluşları vasıtasıyla yerine getirir.

31.7.2016 tarih ve 669 sayılı Olağanüstü Kanun Hükmünde Kararname ile:

17/7/1972 tarihli ve 1612 sayılı Yüksek Askeri Şuranın Kuruluş ve Görevleri Hakkında Kanunun şu değişiklikler gerçekleştirilmiştir:

Yüksek Askeri Şuranın üyeleri; Başbakan, Genelkurmay Başkanı, BAŞBAKAN YARDIMCILARI, ADALET BAKANI, DIŞİŞLERİ BAKANI, İÇİŞLERİ BAKANI ve Milli Savunma Bakanı ile Kuvvet Komutanlarıdır.

Bu değişiklik ile Başbakan Yardımcıları, Adalet Bakanı, Dışişleri Bakanı, İçişleri Bakanı Yüksek Askeri Şura üyesi olurlarken, Ordu Komutanları, Jandarma Genel Komutanı, Donanma Komutanı ile Silahlı Kuvvetler kadrolarında bulunan orgeneral ve oramirallerin üyelikleri son bulmuştur.

“Şura Genel Sekreterine” ibaresi, “Şura sekretaryasına” şeklinde değiştirilmiş ve şu cümle eklenmiştir:

Yüksek Askeri Şuranın sekretarya hizmetlerini Milli Savunma Bakanlığı yürütür.

Yüksek Askeri Şuranın yönetimi ve çalışma usulleri ile sekretarya hizmetlerine ilişkin iş ve işlemler, Başbakanlık tarafından çıkarılacak yönetmelikte belirlenir.

YAŞ’a kanunla verilen başlıca görevlerle ilgili şu değişiklik yapılmıştır:

1. d) başbakanın lüzum gördüğü hallerde silahlı kuvvetlerle ilgili diğer konular hakkında görüş bildirmek.

BİLGİ NOTU 8:

15.08.2016 tarih ve 671 sayılı Olağanüstü Kanun Hükmünde Kararname ile:

1/7/1970 tarihli ve 1324 sayılı Genelkurmay Başkanının Görev ve Yetkilerine Ait Kanun’un 1 nci maddesinin birinci fıkrasında yer alan “barışta ve” ibaresi yürürlükten kaldırılmıştır.

“Genelkurmay Başkanı, barışta ve savaşta Silahlı Kuvvetlerin Komutanıdır.”

15.08.2016 tarih ve 671 sayılı Olağanüstü Kanun Hükmünde Kararname ile:

1/7/1970 tarihli ve 1324 sayılı Genelkurmay Başkanının Görev ve Yetkilerine Ait Kanun’un 8 nci maddesinin birinci aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.

“Genelkurmay Başkanı; ORGENERAL VE ORAMİRALLER ARASINDAN, Bakanlar Kurulunun teklifi üzerine Cumhurbaşkanınca atanır.”