İktisadi Büyüme–Kalkınma Sınav Soruları

İktisadi Büyüme – Kalkınma Sınav Soruları

1. Aşağıdakilerden hangisi Ricardo büyüme modelinin varsayımlarından değildir?
2. A)                Sermaye birikimini etkileyen kardır.
3. B)                Ekonomi sürekli olarak tam istihtamdador.
4. C)                Emeğin marjinal ürün eğrisi artan bir fonksiyondur.
5. D)                Ekonomi için artan verimler geçerlidir.
6. E)                 Sanayi sektöründe teknik ilerleme hızı yüksektir.

Cevap : Ekonomi için artan verimler değil azalan verimler söz konusudur. (Cevap D)

2. Aşağıdakilerden hangisi Ricardo’nun büyüme modelinin temelini oluşturmaktadır?

1. A)                Nominal ücret katılığı – Ortalama esnek verimliliği
2. B)                Ölçek ekonomisi – Beşeri sermaye
3. C)                Kişi başına milli gelir – Ortalama tüketim eğilimi
4. D)                Marjinallik ilkesi – Artık değer ilkesi
5. E)                 Sterilazsoyn – Optimizasyon

Cevap : Ricardo ricardo büyüme modelini iki ilkeye dayandırmaktadır.bunlardan marjinallik ilkesi; toprak sahiplerinin toplam hasıladan aldıkları payın (yani rant payının) açıklanmasına yardım ederken ikinci ilke olan artık değer ilkesi toplam hasıladan geri kalan kısmın ücret ve kar olarak nasıl dağıtılacağını belirler. (Cevap D)

3. Bıçak sırtı denge modeli olarak kabul edilen büyüme modeli hangisidir?

1. A)                Solow – Swan büyüme modeli
2. B)                Ricardo büyüme modeli
3. C)                Harrod – Domar büyüme modeli
4. D)                İçsel büyüme modeli
5. E)                 Schumpeter büyüme modeli

Cevap : Harrod – Domar modeli, bıçak sırtı denge modeli olarak tanımlanmaktadır. Çünkü yatırım düzeyinin, olması gereken düzeyden sapması halinde ekonomik denge bozulacaktır. (Cevap C )

4. Harrod – Domar büyüme modeline göre ekonomik dengenin sağlanabilmesi için aşağıdakilerden hangisinin gerçekleşmesi gerekir?
5.  
6. A)                İşgücü büyüme oranının doğal büyüme oranına eşit olması gerekir.
7. B)                Sermayenin marjinal verimliliğinin, işgücünün marjinal verimliliğine eşit olması gerekir.
8. C)                Nüfus artış hızının teknik gelişme hızına eşit olması gerekir.
9. D)                Emek tasarruf edici teknolojik gelişmenin sermaye hasıla oranına eşit olması gerekir.
10. E)                 Tatmin edici iktisadi büyüme ile doğal büyüme oranının birbirine eşit olması gerekir.

Cevap : Harrod, nüfus artışının ve teknik gelişmenin belirlediği büyüme oranını doğal büyüme oranı olarak tanımlamaktadır. Ekonomik, denge sermaye ve emeğin tam istihdamını gerektirmektedir. Harrod – Domar büyüme modelinde, tatmin edici büyüme hızı sermayenin tam istihdamını tanımlamaktadır. Emeğin tam istihdamı ise, emek gücünün büyümesinin doğal oranı yakalaması halinde söz konusudur. Bu durumda ekonomik denge, tatmin edici büyüme ile, doğal büyümenin oranının eşit olması halinde gerçekleşecektir. (Cevap E )

6. Aşağıdakilerden hangisi Harrod – Domar büyüme modelinin varsayımlarından biri değildir?
7. A)                Dışa açık bir ekonomi söz konusudur.
8. B)                Ekonomide kamu yatırımları yer almaz.
9. C)                Ekonomide gecikme söz konusu değildir.
10. D)                Ekonomi tam istihdam denge düzeyindedir.
11. E)                 Yatırımın harcamadaki değişmelere ve harcamaların gelirdeki değişmelere uyumsuzluğu söz konusu değildir.

Cevap : Harrod – Domar büyüme modeline göre ekonomi dış ilişkileri olmayana kapalı bir ekonomidir. (Cevap A )

7. Harrod – Domar büyüme modelinin temelinde aşağıdakilerden hangisi vardır?
8. A)                Ekonomik denge
9. B)                Net yatırımın ikili etkisi
10. C)                Sermaye stokundaki artışın büyümeye etkisi
11. D)                Sermaye hasıla oranı
12. E)                 Ölçeğe göre artan getiri

Cevap : Harrod-Domar büyüme modelinin vurguladığı temel prensip net atılımın ikili etkisidir. Net yatırım bir yandan üretime yönelik bir talep oluştururken diğer yandan çıktı üretmek için ekonominin kapatiseni artırmaktır. Bu iki etkiye yatrımın gelir artırıcı etkisi ve yatırımın kapasite yaratıcı rtkisi de denir. (Cevap  B )

8. Aşağıdakilerden hangisi Neoklasik  Solow-Swan büyüme modelinin varsayımlarından biri değildir?
9. A)                Üretim emek ve sermaye girdilerine bağlı olarak değişir.
10. B)                Sermaye / hasıla oranı sabittir.
11. C)                Sermayenin üretim üzerindeki etkileri önemlidir.
12. D)                Uzun dönemde işçi başına hasılanın büyüme oranı sıfırdır.
13. E)                 Ekonomide tek mal üretilir.

Cevap : Sermaye / hasıla oranı sabit değildir. (Cevap B )

9. Neoklasik  Solow-Swan büyüme modeline göre sermaye/hasıla oranının değiştirilebilmesi için aşağıdakilerin hangisi hangisinde bir değişiklik yapılmalıdır?
10. A)                Yatırımların faiz esnekliğinde
11. B)                Tam istihdam denge düzeyinde
12. C)                Faktör fiyatlarında
13. D)                Arz esnekliğinde
14. E)                 Marjinal tüketim eğiliminde

Cevap : Sermaye hasıla oranının değiştirilebilmesi için faktör fiyatlarının da değiştirilebilir olması gerekir. Faktör fiyatları ise emek (işgücü) sermaye ve doğal kaynakların fiyatlarından oluşmaktadır. (Cevap C )

10. Aşağıdakilerden hangisi Neoklasik Solow-Swan büyüme modeli için yanlıştır?

1. A)                Üretim faktörleri arasında ikame yapılabilir.,
2. B)                Azalan verimler kanunu geçerlidir.
3. C)                Fiyatlardaki değişiklik Pigou etkisiyle olur.
4. D)                Zaman terciği oranı tasarruf sahiplerinin ulaşmak istedikleri reel faiz oranıdır.
5. E)                 Ekonomide likitide tuzağı vardır.

Cevap : Neoklasik modelde faizin gerekli düzeye düşmesi için herhangi bir likitide tuzağı mevcut olmadığı gibi, yatırımların faiz esnekliği yüksek ve tasarruf-yatırım tutursızlığı da söz konusu değildir. (Cevap E )

11. Neoklasik Solow-Swan büyüme modeline göre altın kural aşağıdakilerden hangisidir?

1. A)                Sermaye stokundaki artış oranın istihdamdaki genişlemeyi desteklemesi
2. B)                Makro tasarruf düzeyinin sermayenin yıpranma oranın üzerinde olması
3. C)                Sermayenin marjinal verimliliğinin, tasarrufun marjinal eğilimine eşit olması
4. D)                Faiz oranının büyüme oranına eşit olması
5. E)                 Kişi başına sermaye donanımının sermaye stokundaki yıpranmaya eşit olması

Cevap : Neoklasik Solow-Swan büyüme modeline göre kar oranı(yada faiz oranı) büyüme oranına eşittir. İşte altın kural budur. (Cevap D)

12. Neoklasik Solow-Swan büyüme modeline göre tasarruf oranı altın kural oranından büyükse aşağıdakilerden hangisi doğrudur?

1. A)                Aşırı sermaye birikimi vardır.
2. B)                Kişi başına tüketim artar.
3. C)                Hasıla düzeyi minimumdur.
4. D)                Sermaye donanım oranı sıfırdır.
5. E)                 Yatırım oranı kar oranına eşittir.

Cevap : Tasarruf oranı altın kural oranının altında olduğu zaman (kar oranı yada faiz oranı büyüme oranından daha büyüktür.) tasarruf oranındaki bir artış kişi başına tüketimi arttırır. Tasarruf oranı altın kural oranından büyükse, aşırı sermaye birikimi olacaktır. Tasarruftaki bir düşüş kişi başına tüketimi arttıracaktır. (Cevap A )

13. Neoklasik Solow-Swan büyüme modeline göre durağan durum sermaye düzeyi sermayenin altın kural düzeyinden küçükken durağan durum sermaye düzeyi artarsa aşağıdakilerden hangisi gerçekleşir?

1. A)                Sermaye stoku azalır.
2. B)                Tasarruf artar.
3. C)                Sermaye donanımı negatif değer alır.
4. D)                Sermayenin marjinal hasılası yıpranma oranından büyüktür.
5. E)                 Tüketim azalır.

Cevap : Durağan durum sermaye düzeyi sermayenin altın kural düzeyinden küçük olması halinden durağan durum sermaye düzeyi artarsa sermayenin marjinal hasılası yıpranma oranından büyüktür ve sermayede artış tüketimi de arttırır. (Cevap D )

14. Neoklasik Solow-Swan büyüme modeline teknolojik gelişme dahil edildiğinde altın kural koşulu aşağıdakilerden hangisidir?

1. A)                Marjinal yatırım eğilimi oranı artı emeğin marjinal verimliliği
2. B)                Yatırım oranı bölü tasarruf oranı
3. C)                Etkin iş gücü miktarı çarpı sermaye stoku
4. D)                Etkin kişi başına yatırım oranı eksi marjinal tasarruf eğilimi
5. E)                 Sermayenin yıpranma oranı eksi nüfus artış oranı artı teknolojik ilerleme oranı

Cevap: Neoklasik Solow-Swan büyüme modeline teknolojik gelişmenin hesaba katıldığı durumdaki altın kural koşulu, sermayenin yıpranma oranı (d) eksi nüfus oranı (n) teknoloji ilerleme oranı (g) toplamının sermayenin marjinal hasılasına (ürününe) eşit olmasıdır (MPK).

MPK = d – n + g

MPK – d = n + g

(Cevap E)

15. Aşağıdakilerden hangisi içsel büyüme modellerine göre makro düzeyde azalan verimler kanununun geçersizliğini ifade eder?
16. A)                Teknolojinin kopya edilmesi
17. B)                Buluşların aynı anda bir çok insan tarafından kullanılması
18. C)                Buluşların tercihlere ve eylemlere bağlı olması
19. D)                Büyüme oranının tasarruf oranına etkiyen zaman terciği oranına bağlı olması
20. E)                 Büyümenin tasarruf ve eğitime yapılan harcamalara göre belirlenebilir olması

Cevap: Fiziksel faaliyetlerin yani teknolojinin taklit edilmesi azalan verimler kanunun geçersizliğini ifade eder. Bu duruma göre, ekonomide kalkınma-büyüme çabaları ve araştırma faaliyetleri sonucu verimli fikirlerin biriktiğini (beşeri sermaye) ve bu bilginin de herkes tarafından kullanılan ve azalan verimler kanununa tabi olmayan özel bir sermaye türü olduğunu ifade eder. (Cevap A)

16. Milli gelir t dönemde 200; t + 1 dönemde 210 ve nüfus artış hızı %2 ise net büyüme hızı yüzde kaçtır?

1. A)                9
2. B)                7
3. C)                6
4. D)                4
5. E)                 3

Cevap : Net büyüme hızını bulmak için önce brüt büyüme hızını bulmamız gerekir.

Brüt Büyüme Hızı   =

210-200/200=0,05

Net Büyüme Hızı =

0,05-0,02=0,03      cevap= E

17. Bir ekonomi ile ilgili aşağıdaki bilgiler verilmiştir.

Yıllar	Nüfus	Teknik İlerleme Hızı (%)
1	70.000.000	3
2	71.750.000	4
3	74.000.000	6

Bu ekonomide Harrod-Domar büyüme modeline göre 2. Yılın işgücü büyüme oranı yüzde kaçtır?

1. A)                2
2. B)                3,8
3. C)                6,5
4. D)                7
5. E)                 8,8

Cevap : (71.750.000-70.000.000/70.000.000)+%4

                               =%2,5 + %4

                               =%6,5

Bu soru şu şekilde de sorulabilirdi. ‘’Bir ekonomide nüfus t dönemde 70.000.000, t+1 dönemde 71.750.000 ve teknolojik büyüme hızı 0,04’ tür. Bu ekonominin Harrod-Domar büyüme modeline göre büyüme oranı kaçtır?’’ (Cevap C )

18. Bir ekonomide yatırımlar (I) 2003 yılında 400 birim, 2004 yılında 405 birim ve marjinal tasarruf eğilimi (s) 0,25 ise Harrud-Domar büyüme modeline göre marjinal yatırım verimliliği kaçtır?
19. A)                0,10
20. B)                0,25
21. C)                0,40
22. D)                0,75
23. E)                 00

Cevap : ∆I = I₂₀₀₄ – I₂₀₀₃

                              = 425 – 400

                      = 25

                I2003 = I ise

                    I.Q  =

                400Q =1/0,25*25

                400Q = 100

                       Q =

                            = 0,25

(Cevap B )

19. Bir ekonomide yatırımların marjinal verimliliği () 0,3, marjinal tüketim eğilimi (c) 0,8 ve milli gelir 30.000 TL ise bu ekonomide Harrod-Domar büyüme modeline göre yatırımların kapasite yaratıcı etkisi kaç TL’ dir?
20. A)                500
21. B)                500
22. C)                050
23. D)                800
24. E)                 150

Cevap : Önce marjinal tasarruf eğilimini bulalım,

s = 1 – c = 1 – 0,8 = 0,2

∆Y_a = sY

        = 0,3 x 0,2 x 30.000

        = 1.800 TL

(Cevap D )

20. Bir ülkedeki toplam üretim fonksiyonu, Y = F (K.N) = K^0,3 N^0,7 biçiminde verilmiştir. Ayrıca bu ülkede teknik ilerleme gözlenmemektedir. Emek miktarındaki büyüme oranı 0,2, sermaye miktarındaki büyüme oranı 0,4 ise, Neoklasik Solow-Swan büyüme modeline göre milli gelirdeki büyüme oranı kaçtır?
21. A)                0,1
22. B)                0,13
23. C)                0,18
24. D)                0,26
25. E)                 0,3

Cevap : Sermaye miktarındaki büyüme oranı

                Emek miktarındaki büyüme oranı

             Sermayenin toplam üretim içindeki payı

                () = 0,3
=

                                    = (0,3 x 0,4) + (1 – 0,3) (0,2)

                                    = 0,12 + (0,7 x 0,2)

                                    = 0,26 (%26)

(Cevap D )

21. Bir ekonomide yatırım stokundaki net artış (∆K) 215 milyar TL, sermaye (K) 700 milyar TL, marjinal tasarruf eğilimi (s) 0,2, milli gelir (Y) 1.625 milyar TL ise Neoklasik Solow-Swan büyüme modeline göre sermayenin aşınma oranı kaçtır?
22. A)                0,08
23. B)                0,10
24. C)                0,15
25. D)                0,25
26. E)                 0,3

Cevap : ∆K  = sY – dK                      215 = 0,2 (1625) – d700

                215 = 325 – d700                               325 – 215 = – d700

                d =

(Cevap C )

22. Bir ülkede milli gelir (Y) 420 milyar TL, sermaye stoku (K) 300 milyar TL, kişi başına sermaye donanım oranı (n) % 15 ve sermayenin aşınma oranı (d) 0,2’dir.

Teknolojik ilerlemenin olmadığı bu ülkede; Neoklasik Solow-Swan büyüme modeline göre, dengeli büyüme yolunda marjinal tasarruf eğilimi kaçtır?

1. A)                0,25
2. B)                0,30
3. C)                0,45
4. D)                0,50
5. E)                 0,60

Cevap :     sY = Kn + dK

                S420 = 300(0,15) + 0,2(300)

                S420 = 105

                s =

(Cevap A )

23. Kişi başına sermaye düzeyi (k) 1300 birim, kişi başına sermaye düzeyindeki değişim (∆k) 250 birim, sermayenin aşınma oranı (d) % 20 ve nüfus artış hızı %5 ise Neoklasik Solow-Swan büyüme modeline göre dengeli büyüme yolunda kişi başına yatırım düzeyi kaç birimdir?

1. A)                75
2. B)                120
3. C)                185
4. D)                210
5. E)                 250

Cevap : ∆K = ı – (d + n) k

                250 = ı – (0,2+0,05)1300                  250 = ı – 325

                ı = 325 – 250                                         = 75 birim

                (Cevap A)

24. İşçi (kişi) başına hasıla düzeyi (y) 600, marjinal tasarruf eğilimi (s) 0,3 ise içsel büyüme modeline göre işçi başına yatırım düzeyi kaçtır?
25. A)                60
26. B)                95
27. C)                110
28. D)                130
29. E) 180

Cevap : Y = (1 – s) y+ı

                600 = (1 – 0,3) 600 + ı

                600 = 420 + ı                                       ı = 600 – 420

                  = 180   (Cevap E )

25. Bir ülkede etkin emek miktarı 4, sermayenin yıpranma oranı 0,25 ve sermaye düzeyi 120.000 ise sermaye düzeyindeki yıpranmayı korumak için Neoklasik Solow-Swan büyüme modeline göre yapılması gereken yatırım miktarı kaçtır?
26. A)                000
27. B)                500
28. C)                000
29. D)                000
30. E)                 000

Cevap : d(K/NA)

                 0,4(120.000/4)

                 0,4 (30.000) = 12.000

                (Cevap C)

26. Nurkse’ye göre pazarın genişliğini belirleyen en önemli unsur aşağıdakilerden hangisidir?

1. A)                Nüfus büyüklüğü
2. B)                Ülke yüzölçümü
3. C)                Verimlilik
4. D)                Sermaye
5. E)                 Gelir düzeyi

Cevap : Nurkse’ye göre pazarın büyüklüğünü belirleyen en önemli unsur verimliliktir.

(Cevap C )

27. Rosestein – Rodan tarafından dengeli büyüme-kalkınma modelleri bağlamında ileri sürülen ‘’büyük itiş’’ tezine göre ülkelerin dengeli kalkınabilmeleri için optimum kaynak dağılımını sağlaması gerekir.

Bu yaklaşıma göre kıt ve yetersiz kaynakların optimum  dağılımında kesimlerin birbirine rakip olmaması için aşağıdaki uygulamalardan hangisi yapılmalıdır?

1. A)                İthal ikamesi sektörün desteklenmesi gerekir.
2. B)                Yerli ve yabancı sermaye bileşiminin teşvik edilmesi gerekir.
3. C)                Yatırımları teşvik edici mali politikalara ağırlık verilmelidir.
4. D)                Sosyal sabit sermaye yatırımları yapılmalıdır.
5. E)Vergi gelirlerinin adil dağılımı sağlanmalıdır.

Cevap : Kıt ve yetersiz kaynakların , kesimler arasında optimum bir şekilde dağılabilmesi için sosyal sabit sermaye yatırımlarının yapılması gerekir. Bilindiği gibi sosyal sabit sermaye yatırımları karlığa dayanmayan ve çoğunlukla devlet tarafından yapılan yol, köprü, baraj ve liman  gibi yatırımlardır. (Cevap D)

28. Dengeli kalkınmayı pazar büyüklüğünün yatırımlara bağlılığıyla açıklayan Nurkse’ye göre piyasa hacmini belirleyen en önemli faktör aşağıdakilerden hangsidir?

1. A)                Teknik ilerleme
2. B)                Gelir dağılımı
3. C)                Üretim miktarı
4. D)                Yatırımın ikili etkisi
5. E)                 Sermaye düzeyi

Cevap : Nurkse’ye göre piyasa hacmini belirleyen en önemli faktör üretim hacmi (miktarı/düzeyi)’dir. Üretim kapasitesi arttıkça, reel gelir yükselecek ve piyasa genişleyecektir. (Cevap C)

29. Chenery’nin iktisadi kalkınma modeline göre kaynakların optimal dağılımının sağlanabilmesi için aşağıdakilerden hangisinin gerçekleşmesi zorunludur?
30. A)                Özel yatımların ve kamu yatırımlarının birbirini tamamlaması,
31. B)                Sermaye/Hasıla oranının birden büyük olması,
32. C)                Kapasite kullanım oranınının her sektör için karı maksimize etmesi,
33. D)                Gelir artış hızının nüfus artış hızından büyük olması,
34. E)                 Yatırımların sosyal marjinal verimliliklerinin birbirine eşit olması.

Cevap : Chenery’e göre kaynakların optimal dağılımı için yatırımların sosyal marjinal verimliliklerinin eşitlenmesi gerekir. (Cevap E )

30. Leibensitein’in ‘’asgari kritik hamle modeli’’ ne göre, ülkelerin düşük düzeyli denge tuzağından kurtulup dengeli kalkınabilmesi için aşağıdakilerden hangisi yapılmalıdır?

1. A)                Piyasa mekanizmasına müdahale ederek, mekanizmayı, sosyal faydaya azamileştirecek tedbirler almak,
2. B)                Yeni buluşlara ve uygulamalara ait yapı hazırlığını tamamlamak,
3. C)                Sektörler arası ilişkilerin oluşturacağı fırsat maliyetlerini minimize etmek,
4. D)                Gelir artış hızının nüfus artış hızından daha fazla olmasını sağlamak,
5. E)                 Marjinal maliyetleri düşürerek verimliliği arttırmak.

Cevap : Leibensitein’in, asgari kritik hamle modeli, düşük düzeyli denge tuzağından veya başka bir ifadeyle fakirliğin kısır döngüsünden kurtulmak için gerekli koşulları göstermektedir. Temel olarak Leibensitein, sürekli (dengeli) büyümeyi saağlamak için gelişmeyi harekete geçiren güçlerin bir asgaride olması ve gelir artış hızının nüfus artış hızından daha fazla olması gerektiğine işaret eder. (Cevap D)

31. I.     Üretim ölçeğinin optimizasyonu,
32. Faktör bilişimi oranı,

III.   İçsel iksi ekonomiler,

1. Gölge fiyatlar

Yukarıdakilerden hangisi veya hangileri ülkelerin dengeli kalkınabilmeleri için Leibensitein’in ‘’asgari kritik hamle modeli’’nin unsurlarından biridir?

1. A)                I ve II
2. B)                III ve IV
3. C)                Sadece III
4. D)                Sadece I
5. E)                 I, III ve IV

Cevap : Leibensitein’in asgari kritik hamle modelinin unsurları şunlardır:

• İçsel etki ekonomiler
• Dışsal ekonomiler
• Gelir artırıcı ve azaltıcı güçler

                (Cevap C )

32. Aşağıdaki durumların hangisinde dengesiz kalkınma-büyüme modeli uygulanabilir bir iktisadi politika değildir?

1. A)                Kamu emeği ve kalkınma planlama.
2. B)                Ölçek büyütme maliyetinin yüksek olması.
3. C)                Bölünemezliğin önemli olması.
4. D)                Dengeli büyümeye kıyasla daha yüksek gelir oluşturulmasının mümkün olması.
5. E)                 Yeni buluşlara ve uygulamalara olanak hazırlanması.

Cevap : Dengesiz kalkınma-büyüme görüşü, az gelişmiş ülkelerde piyasa ekonomisinin önderliğini ve etkinliğini kabul eder. Dengeli kalkınma kuramındaki planlı kalkınma stratejisine karşılık, dengesiz kalkınma yolunun planlamayı ve kamu etkinliğini en alt düzeye indirebilecğini söyleyebiliriz. Bu durumda dengesiz kalkınma modeli B,C,D veE seçeneklerinde arzulanan bir iktisadi politikadır. (Cevap A )

33. Aşağıdaki ifadelerden hangisi Hirschaman’ın dengesiz kalkınma-büyüme modelinde yatırımların yapısı için yanlıştır?

(S.S.S.: Sosyal Sabit Sermaye ve D.V.F.: Doğrudan Verimli Faaliyet)

1. A)                S.S. yatırımları ve D.V.F. yatırımları aynı anda gerçekleşmez.
2. B)                S.S. yatırımları bütün ekonominin faaliyetlerini etkiyen  ve kolaylaştıran hizmetleri kapsar.
3. C)                V.F. yatırımları belirli bir S.S.S. yatırımlarını gerektirir.
4. D)                V.F. yatırımları üretim maaliyetleri eğer  S.S.S. yatırımları yetersiz ise daha yüksektir.
5. E)                 Eğer yatırım genişlemesi D.V.F. yatırımlarındaki artışla yapılırsa buna kapasite fazlası yoluyla kalkınma denir.

Cevap : Hirschaman’a göre yatırım genişlemesi iki yolla olur. Birincisi S.S.S. yatırımları hacmindeki artışlarla başlamaktır ki buna kapasite fazlası yoluyla kalkınma denir. İkinci ilk başlamanın D.V.F. yatırımları tarafından geldiği durumdur. Buna da noksan-eksik kapasite yoluyla kalkınma denir. (Cevap E )

34. Aşağıdaki ifadelerden hangisi Scitosky’nin dengesiz kalkınma-büyüme modeli için doğru değildir?

1. A)                Kaynak dağılımı, piyasadaki kar göstergelerine göre gerçekleştiği takdirde ekonomik optimumdan uzaklaşma söz konusudur.
2. B)                Piyasa hacmi yatırımları sınırlandırır ve piyasanın sınırlılığı, halkın satın alma gücündeki yetersizliğinden ileri gelir.
3. C)                Yatırımlar piyasadaki karlılık derecesine göre dağıldığında önemli olan gölge fiyatları değil piyasa fiyatlarıdır.
4. D)                Nakdi dışsal ekonomiler fiyatlar ve dolayısıyla özel kar içinde bulunarak sosyal faydaya yansırlar.
5. E)                 Teknik yatırımın sosyal faydası özel faydasından dışsal ekonomi nedeniyle yüksekse yapılan kaynak dağılımı optimal değildir.

Cevap : ‘’ B ‘’ seçeneği Nurkse’nin dengeli kalkınma-büyüme modeli için uygun bir ifadedir. (Cevap B )

35. Durgun bir ekonomiden dinamik bir ekonomiye geçişi sağlayabilmek için Schumpeter’in dengesiz kalkınma-büyüme modeli bağlamında kalkınmayı belirleyen yenilikler arasından aşağıdakilerden hangisi yer almaz?
36. A)                Kalitesi yüksek malların üretilmesi.
37. B)                Sermayeden tasarruf sağlayan üretim yöntemi.
38. C)                Yeni piyasaların açılışı.
39. D)                Kartel oluşumuna yer verilmemesi.
40. E)                 Yeni hammaddenin bulunuşu ve kullanılması.

Cevap : Schumpeter’e göre kalkınmayı belirleyen yenilikler arasında üretimde yeni bir organizasyon oluşumu gereklidir. Bu oluşumlar, tröst, kartel ve monopol şeklinde olabilir. (Cevap D )

36. Schumpeter’in dengesiz kalkınma-büyüme modelinde kalkınmaya etki eden en önemli unsur aşağıdakilerden hangisidir?

1. A)                Sermaye birikimi.
2. B)                Teknolojik yenilikler.
3. C)                Müteşebbis zihniyeti
4. D)                Faiz oranı
5. E)                 Piyasa hacmi

Cevap : Durgun durumu değiştiren ve kalkınmanın en önemli unsurunu oluşturan teşebbüs zihniyetidir. Bu zihniyet, yenileştirme ve ileriyi görebilme gücüdür. Böylece, Schumpeter’in kalkınma modeli, bir denge durumundan diğer bir denge durumuna geçişi açıklar. (Cevap C)

37. İçe dönük kalkınma stratejisinde ithal ikamesine dayalı gelişmekte olan ülke için aşağıdakilerden hangisi doğrudur?

1. A)                Seçici bir sanayileşme söz konusudur.
2. B)                Karşılaştırmalı üstünlükler teorisi geçerli değildir.
3. C)                Faizler arz ve talep dengesini sağlar.
4. D)                İhracatın özendirmesi politikalarına yer verilmez.
5. E)                 Endüstriler arası ileri ve geri bağlantılar önemli değildir.

Cevap : içe dönük sanayileşme stratejisinde karşılaştırmalı üstünlükler teorisi geçerli değildir. (Cevap B )

38. İthal ikamesine dayalı ve içe dönük kalkınma stratejisine göre aşağıdakilerden hangisi gelişmekte olan ülkelerin elde ettiği bir avantaj değildir?

1. A)                Firmalar arası fiyat rekabetinin yaşanması
2. B)                Risk unsurunun düşük olması
3. C)                Yüksek kalite ve standarda ulaşılması
4. D)                Üretim imkanlarının kolay olması
5. E)                 Yeni endüstrilerin kurulması

Cevap : ithal ikamesine dayalı ve içe dönük kalkınma stratejisini benimseyen gelişmekte olan ülkede firmalar arası rekabet yoktur. (Cevap A )

39. İthal ikamesiyle üretilen mallar dolayısıyla bu yolla kurulan sanayi genel olarak koruma politikası ile varlığını sürdürmektedir. İthal ikamesine dayalı ve içe dönük kalkınma stratejisine göre aşağıdakilerden hangisi gelişmekte olan lkelerin aşırı koruma politikalarının dezavantajı değildir?

1. A)                Etkin olmayan endüstrilerin kurulması
2. B)                Devletin yeni mali hükümlülükler altına girmesi
3. C)                Optimal kaynak dağılımının sağlanmaması
4. D)                Atıl kapasite sorununun artması
5. E)                 Emek-yoğun teknolojilerin kullanılması

Cevap : ithal ikamesine dayalı bir sanayileşme stratejisinde genellikle sermaye-yoğun  teknolojiler kullanılır ve bu durum istihdam olanaklarının sınırlı kalmasına yol açar.

 (Cevap A )

40. İthal ikamesine dayalı ve içe dönük kalkınma stratejisine göre, mal değeri içindeki kullanılan girdi çıktı ithal girdilerine salınan gümrük vergisi, nominal gümrük vergisinde yüksek efektif (etkin) koruma oranı kaçtır?
41. A)                Birden büyük
42. B)                Birden küçük
43. C)                Sıfırdan küçük
44. D)                Sıfırla bir arasında
45. E)                 Sıfır

Cevap : Efektif koruma oranı negatif bir değer alır. Yani sıfırdan küçüktür. (Cevap C )

41. Aşağıdakilerden hangisi ihracata dayalı dışa dönük sanayileşme stratejisinin makro düzeyde araştırmlarından birideğildir?
42. A)                İthalatın liberasyonu
43. B)                Döviz kuru politikası
44. C)                Reel faiz politikası
45. D)                İhracat yapan girişime altyapı hizmetlerinden düşük fiyat uygulaması
46. E)                 Gümrüklerle sağlanan koruma oranlarının düşürülmesi

Cevap : İhracat yapan girişime altyapı hizmetlerinde düşük fiyat uygulaması ihracata dayalı dışa dönük sanayileşme stratejisinin makro düzeydeki bir aracı değildir. (Cevap D )

42. İhracata dayalı dışa dönük sanayileşme stratejisini benimseyen ve uygulayan ülkelerin bazı uygulamaları da yerine getirmesi gerekir. Aşağıdakilerden hangisi bu uygulamalardan biri değildir?

1. A)                Kamu kesiminin küçültülmesi
2. B)                Gümrük ve kota uygulaması
3. C)                Serbest faiz uygulaması
4. D)                Piyasa reformları
5. E)                 İhracat teşvikleri

Cevap : Serbest faiz uygulaması bu politikalardan biri değildir. (Cevap C )

43. İthal ikamesine dayalı içe dönük bir kalkınma stratejisine göre gelişmekte olan bir ülkede x malına uygulanan gümrük vergisi oranı (t) %75, ve bu malın girdi kullanma oranı (a) %25 ise ithal girdisine gümrük vergisi uygulanmadığında efektif (etkin) koruma oranı kaçtır?

1. A)                50
2. B)                00
3. C)                00
4. D)                25
5. E)                 75

Cevap : ithal girdi gümrük vergisi (r) = 0’dır.

f = 0,75-(0,25*0)/1-0,25=3

(Cevap C )

44. İthal girdisine vergi uygulamayan gelişmekte olan bir ülkede nihai mal içinde ithal girdisi oranı (a) 0,50 ise gümrük vergisinden kaç misli efektif (etkin) koruma sağlanabilir?
45. A)                t
46. B)                2t
47. C)                3t
48. D)                4t
49. E)                 5t

Cevap :    f = t-(0,50*0)/1-0,50=t/0,50=2t  

(Cevap B )

45. Neoklasik büyüme modeline göre, bir ülkenin sermaye üretim oranı uzun dönem denge değerinin üzerinde ise cari dönem kişi başı yurtiçi hasıla nasıldır?
46. A)                Negatif bir değerdir.
47. B)                Sıfırdır.
48. C)                Uzun dönem denge değerinden küçüktür.
49. D)                Uzun dönem denge değerine eşittir.
50. E)                 Uzun dönem denge değerinden büyüktür.

(Kaymakamlık Sınavı 2002)

Cevap :

n      : nüfus artışı

g      : teknolojik gelişme hızı

: yıpranma katsayısı

S       : tasarruf oranı

F(k)  : yoğun üretim fonksiyonu

Neoklasik büyüme modeline göre, denge sermaye üretim oranı : k^*, kişi başına gayri safi yurtiçi hasıla y^*,dır. Ülkede sermaye üretim oranı k^*, aşarsa, (k¹>k^*), cari dönem kişi başına gayri safi yurtiçi hasıla düzeyide denge değerinin üzerine çıkıyor. (y¹>y^*).  (Cevap E )

46. İçsel büyüme modeline göre, aşağıdaki ifadelerden hangisi doğrudur?
47. A)                Teknolojik ilerleme belirli bir aşamadan sonra duracaktır.
48. B)                Büyüme kendiliğinden sona erecektir.
49. C)                Her yeni bir teknolojik gelişme ve buluş, daha sonraki dönemlerde yapılacak teknolojik gelişme ve buluşu daha kolay hale getirecektir.
50. D)                Teknolojik gelişme ve buluşların hızı belirli bir aşamadan sonra yavaşlayacaktır.
51. E)                 Ekonomik büyüme, teknolojik gelişme ve buluşlardan tamamen bağımsızdır.

(Kaymakamlık Sınavı 2002)

Cevap : içsel büyüme modeline göre, kümülatif bilgi yeni teknoloji üretiminde girdi olarak kullanılır. Bu nedenle, her teknolojik gelişme ve buluş yeni teknoloji üretiminde kullanılır ve bu üretimi daha kolay hale getirir. (Cevap C )