İş Kazasını Süresinde Bildirmemenin Cezası Nedir?

İş kazası tanımı

5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanununa göre;

• 4A sigortalısının işyerinde bulunduğu sırada
• 4A sigortalısının işveren tarafından yürütülmekte olan iş nedeniyle iş yeri dışında
• 4A sigortalısının görevli olarak işyeri dışında başka bir yere gönderilmesi nedeniyle asıl işini yapmaksızın geçen zamanlarda
• 4A sigortalısının işverence sağlanan bir taşıtla işin yapıldığı yere gidiş-gelişi sırasında
• 4A’lı kadın sigortalının çocuğunu emzirmek için iş mevzuatı gereğince işyerinden ayrıldığı sırada
• Sigortalı 4B’liyse işyerinde bulunduğu sırada
• Sigortalı 4B’liyse yürütmekte olduğu iş nedeniyle işle ilgili sebeplerden dolayı işyeri dışında meydana gelen ve sigortalıyı hemen veya sonradan bedenen veya ruhen özre uğratan olay İŞ KAZASI sayılır.

İş kazasından bahsedilebilmesi için öncelikle iş kazası geçiren kişinin sigortalı olup olmadığının tespiti gerekmektedir. Eğer iş kazası geçiren kişi sigortalıysa iş kazası sonrası geçici işgöremezlik veya sürekli işgöremezlik geliri SGK tarafından iş kazası geçiren kişiye ödenmektedir. Ancak Sosyal Güvenlik Denetmenleri ölümlü olmayan iş kazaları soruşturmalarında iş kazasında kusur oranı tespiti yapmaktadır.

Örneğin mermer ocağında merdiven kayması sonucu 120 gün rapor alarak geçici işgöremezlik ödeneği alan kişiye yapılacak/yapılan ödemeler Kurum nezdinde araştırılarak sorumlulara rücu edilmektedir. İşverenin %70, işçinin %30 kusuru varsa bu olayda SGK tarafından ödenen geçici işgöremezlik ödeneğinin %70’i işverenden tahsil edilmektedir.

İş Kazası Hangi Sürede SGK’ya Bildirilir?

• İş kazasına uğrayan 4A’lı veya 5. madde kapsamında sigortalıysa, işvereni tarafından kolluk kuvvetlerine derhal, Kuruma da kazadan sonraki 3 işgünü içinde bildirilir.
• İş kazası işverenin kontrolü dışındaki yerlerde meydana gelmişse bildirim süresi olayın öğrenildiği tarihte başlar ve 3 işgünü içinde Kuruma bildirilir.

Örnek: 04.02.2023 tarihinde kullanmış olduğu tırın kaza yapması sonucu iş kazasına uğrayan ve ağır şekilde yaralanan sigortalının iş kazası geçirdiğini işvereni 10.02.2023 (cuma günü) tarihinde öğrenmiştir. İş kazası işverenin kontrolü dışındaki bir yerde meydana geldiği için bildirim süresi işverenin olayı öğrendiği günden başlar ve 3 işgünü içinde Kuruma bildirilir. Bu halde bildirim süresi 10.02.2023’te başlar. 11.02.2023 ve 12.02.2023 hafta sonuna denk geldiği için 3. işgünü 14.02.2023’tür. Yani bu olayda Kuruma en geç 14.02.2023 (Salı) saat 23.59’a kadar bildirim yapılır.

• İş kazasına uğrayan 4B’li ise kendisi tarafından 1 ayı geçmemek şartıyla rahatsızlığının bildirim yapmasına engel olmadığı günden sonraki 3 işgünü içinde SGK’ya bildirilir.

Örnek: 02.02.2023 tarihinde iş kazası geçiren ve bu tarihte tedavi altına alınan 4B sigortalısının 20.02.2023 (pazartesi) tarihinde taburcu olması ve bildirim yapmasını engelleyen durumun ortadan kalkması nedeniyle uğradığı iş kazasını 23.02.2021 (perşembe) (dahil) tarihine kadar Kuruma bildirmesi gerekmektedir. Bildirim iş kazası tarihinden itibaren 1 aylık süre içinde ve engel halin ortadan kalktığı tarihten sonraki 3 iş günü içinde yapılırsa, bildirim süresinde yapılmış kabul edilecek ve varsa geçici iş göremezlik ödeneği istirahat başlangıcından itibaren yani 02.02.2023 tarihinden itibaren ödenecektir. İş kazası 23.02.2023 tarihinden sonraki bir tarihte örneğin 27.02.2023 tarihinde bildirilirse, bildirim 3 iş günü içerisinde yapılmadığından geçici iş göremezlik ödeneği bildirim tarihinden itibaren yani 27.02.2023 tarihinden itibaren ödenir.

• Sağlık hizmet sunucuları iş kazasını kazadan itibaren 10 gün içinde SGK’ya bildirir.
• Mücbir sebebe bağlı olarak iş kazası ve meslek hastalığını süresinde bildiremeyen işverenler mücbir sebebi belgelemeleri şartıyla mücbir sebebin ortadan kalktığı tarihten sonraki 3 iş günü içinde Kuruma bildirim yapabilirler.
• Kara, deniz ve hava ulaştırma araçlarında çalışan ve işleriyle ilgili olarak bu araçlarda bulunan sigortalıların bu sırada iş kazası veya meslek hastalığına uğramaları halinde bildirim, aracığın Türkiye’ye ilk giriş yaptığı günü takip eden ilk iş gününden itibaren işlemeye başlar. Ancak herhangi bir sebeple aracın Türkiye’ye dönmemesi halinde sigortalının sınır kapısından Türkiye’ye giriş yaptığı tarih esas alınır.

Önemli: İş kazası ve meslek hastalığı hallerinde bildirim süreleri işgünü olarak belirtildiği için cumartesi, pazar ile ulusal bayram ve genel tatil günlerinin bildirim hesabına katılmaması, bu günlere rastlayan günleri takip eden günden itibaren 3 işgünün hesabına devam edilmesi gerekir!

Örnek: 10.03.2023 tarihinde işyerinde çalışırken iş kazası geçiren sigortalının iş kazası bildirimi Kuruma en geç 15.03.2023 tarih saat 23.59’a kadar bildirilmek zorundadır. (11.03.2023 ve 12.03.2023 hafta sonu tatiline denk geldiği için hesaplamaya dahil edilmez.)

İş Kazasının Bildirimi Nasıl Yapılır?

İş kazasının bildirimi, işveren tarafından Kuruma e-Bildirim programı üzerinden bildirilmesi gerekmektedir. Ancak bilgi işlem altyapısında meydana gelen arızalar ya da elektronik erişimin sağlanmaması, e-Bildirge şifresi alınamaması gibi nedenlerle bildirimin elektronik ortamda yapılamaması durumunda işverenlerce veya sigortalılarca sgk.gov.tr adresinde yer alan “İş Kazası ve Meslek Hastalığı Bildirim Formu” ile kağıt ortamında veya aynı bilgileri taşıyan dilekçe ile yasal süresinde Kuruma yapılması halinde bildirim geçerli sayılacaktır.

İş Kazası Bildirimi Nereden Yapılır?

İş kazası bildirimini https://uyg.sgk.gov.tr/IsvBildirimFormu/welcome.do bu bağlantıya tıkladıktan sonra kullanıcı adı ve şifrenizi girerek yapabilirsiniz. Daha önce hiç iş kazası bildirimi yapmadıysanız BURAYA TIKLAYARAK iş kazasını SGK’ya nasıl bildireceğinizi öğrenebilirsiniz.

Eğer herhangi bir sebeple iş kazası bildirimin internet üzerinden yapamıyorsanız Sosyal Güvenlik İl Müdürlüğü veya ilçelerde yer alan Sosyal Güvenlik Merkezine giderek kağıt ortamda da bildirim yapabilirsiniz. Bildirimleri süresinde yapmayı unutmayın!

İş Kazasını Süresinde Bildirmemenin Cezası Nedir?

İş kazalarını süresinde bildirmemenin cezası 6331 sayılı İş Sağlığı ve Güvenliği Kanununa göre belirlenmektedir. Kanunda yer alan cezalar her yıl artmaktadır.

• İş kazasının süresinde bildirilmemesi veya geç bildirilmesinin cezası işyerindeki çalışan sayısı ve işin tehlikeli statüsüne göre 15.529 TL‘den başlayarak artış göstermektedir.

İş Kazasında Rapor Parası Ne Kadar?

İş kazası sonrasında iş kazası geçiren işçiye geçici veya sürekli işgöremezlik ödeneği verilmektedir. Halk dilinde rapor parası olarak bilinen geçici işgöremezlik ödeneğinin hesaplanmasında günlük kazanç esas alınmaktadır.

Günlük kazanç ise çalışmaya başlanılan tarih ila işgöremezliğe uğranılan tarih arasındaki toplam prime esas kazancın çalışmaya başlanılan tarih ila işgöremezliğe uğranılan tarih arasındaki güne bölünmesiyle tespit edilmektedir. 

Örnek: İş kazası geçiren ve 15.02.2021 tarihinden başlamak üzere 10 gün istirahat raporu alan sigortalının kazançları aşağıdaki gibidir. Bu sigortalının geçici iş göremezlik ödeneğinin hesaplanmasına esas günlük kazancı ne kadardır?

İstirahat raporu 2021/Şubat ayında alındığı için ve madde metninde “geçici iş göremezliğin başladığı tarihten önceki” ibaresi geçtiğinden dolayı 2021/Şubat ayı dikkate alınmayacaktır. Bundan önceki ilk 3 ay dikkate alınacaktır.

Sigortalı çalışmaya başladığı ay içinde iş kazası veya meslek hastalığı nedeniyle iş göremezliğe uğrarsa, verilecek ödeneklerin veya bağlanacak gelirlerin hesabına esas tutulacak günlük kazanç; çalışmaya başladığı tarih ile iş göremezliğin başladığı tarih arasındaki sürede elde ettiği PEK toplamının, çalıştığı gün sayısına bölünmesi suretiyle hesap edilir.

• Sigortalı çalışmaya başladığı gün iş kazasına uğrarsa günlük kazancı aynı veya benzer işte çalışan emsal sigortalının günlük kazancı esas alınarak tespit edilir.

İş kazası, meslek hastalığı, hastalık ve analık hallerinde verilecek ödeneklerin veya bağlanacak gelirlerin hesabına esas tutulacak günlük kazanç; iş kazasının olduğu, meslek hastalığında ise iş göremezliğin başladığı tarihten önceki oniki aydaki son 3 ay içinde; analık ve hastalık halinde ise iş göremezliğin başladığı tarihten önceki 12 aydaki 80’inci maddeye göre hesaplanacak prime esas kazançlar toplamının, bu kazançlara esas prim ödeme gün sayısına bölünmesi suretiyle hesaplanır. Ancak, iş göremezliğin başladığı tarihten önceki son 1 yıl içerisinde 180 günden az kısa vadeli sigorta primi bildirilmiş olanlara hastalık ve analık halinde ödeneğe esas tutulacak günlük kazanç, iş göremezliğin başladığı tarihteki günlük prime esas kazanç alt sınırının 2 katını geçemez.

Önemli:Geçici iş göremezlik ödeneği;

• Yatarak tedavilerde günlük ücretin yarısı (1/2)
• Ayakta yapılan tedavilerdeyse günlük ücretin 2/3’ü oranında ödenir.

İş kazası sonrası işçi ve işverenlerin bilmesi gerekenler başlıklı içeriğimiz ilginizi çekebilir.