İsteğe Bağlı Sigortalılık

İsteğe Bağlı Sigorta Nedir?

Kişilerin kendi isteklerine bağlı olarak SGK’ya prim ödeyerek uzun vadeli sigorta kollarına (Malüllük, yaşlılık ve ölüm sigortası) ve Genel Sağlık Sigortasına (GSS) tabi olmalarını sağlayan sigortadır. 5510 sayılı kanunun yürürlüğe girdiği tarih olan 01.10.2008 tarihinden itibaren artık isteğe bağlı sigortalıların sağlıktan yararlanma hakları bulunmaktadır.

İsteğe Bağlı Sigorta Şartları Nelerdir?

5510 sayılı kanunun 50, 51 ve 52.maddelerinde “isteğe bağlı sigortalılık” açıklanmıştır. Kanuna göre isteğe bağlı sigortalı olabilmek için şu şartlar öngörülmüştür;

• Türkiye’de yasal olarak ikamet etmek
• 18 yaşını doldurmuş olmak
• Kendi sigortalılığı sebebiyle aylık bağlanmamış olmak. Kendi sigortalılığı sebebiyle gelir bağlanan kişiler isteğe bağlı sigortalı olabilir. Burada gelir ve aylık ayrımına dikkat edin.
• 5510 sayılı kanuna göre zorunlu sigortalı olmayı gerektirecek şekilde çalışıyor olmamak ya da 4/A yani SSK kapsamında sigortalı olarak çalışmakla birlikte bir ay içinde 30 günden az çalışmak veya tam gün çalışıyor olmamak
• İsteğe bağlı sigorta giriş bildirgesi ile kuruma başvuru yapmak

İsteğe bağlı sigorta giriş bildirgesi formunu buradan indirebilirsiniz.

İsteğe bağlı sigortalı olabilmek için Türkiye Cumhuriyeti vatandaşı olmasına gerek yoktur. Kanuni olarak ikameti Türkiye’de bulunan yabancılar da isteğe bağlı sigortalılıktan faydalanabilirler.

Önemli: İsteğe bağlı sigortalı olan kişiler her durumda genel sağlık sigortası primi öderler.

İsteğe Bağlı Sigortalı Olmak İsteyenler Nereye / Nasıl Başvuru Yaparlar?

İlk kez isteğe bağlı sigortalılıktan faydalanmak istiyorsanız “isteğe bağlı sigorta giriş bildirgesi formu”nu indirdikten sonra formda bulunan ilgili bilgileri doldurup ikametinizin bulunduğu yerdeki Sosyal Güvenlik Kurumuna başvurmanız gerekmektedir.

İsteğe Bağlı Sigortalılık Ne Zaman Başlar?

İsteğe bağlı sigortalılığın başlamasında farklı uygulamalar söz konusudur.

• İsteğe bağlı sigortalılık başvurunun Sosyal Güvenlik Kurumuna intikal ettiği tarihin ertesi günü başlar. Örneğin 02.01.2019 tarihinde isteğe bağlı sigortalı olmak için SGK’ya başvurduysanız sigortalılığınız 03.01.2019 tarihinde başlar.
• Kargo veya normal posta ile gönderilen talep dilekçeniz SGK’ya ulaştığı tarihte başlar.
• Taahhütlü veya iadeli taahhütlü posta ile gönderilen talep dilekçeniz ise gönderildiği tarihte kabul edilir.

İsteğe Bağlı Sigorta Ne Zaman Sona Erer?

• İsteğe bağlı sigortalılığınızı sona erdirmek istiyorsanız, talep dilekçenizin SGK’ya intikal ettiği tarihten önceki primi ödenmiş ayın sonu itibariyle isteğe bağlı sigortalılığınız son bulur. Eğer kuruma prim borcunuz yoksa talep tarihi itibariyle son bulur.
• Sigortalı ölürse ve prim borcu da yoksa ölüm tarihinden itibaren sona erer.
• 4/A (SSK’lı) veya 4/C (memur) kapsamında çalışmaya başlanılan tarihten 1 gün öncesinden sona erer. 4/B (Bağ-kur’lu) kapsamında çalışılmaya başlanılırsa ise işe başladığınız tarihten itibaren sona erer.

İsteğe Bağlı Sigorta Prim Oranı Nedir?

Kanuna göre isteğe bağlı sigorta primi, prime esas kazanç (PEK) alt sınırı ile üst sınırı arasında sigortalı tarafından belirlenen prime esas kazancın %32’sidir. Prime esas kazancın %32’si;

• %20’si Malüllük, Yaşlılık ve Ölüm Sigortası Primi (Uzun Vadeli Sigorta Kolları Primi)
• %12’si Genel Sağlık Sigortası Primidir.

İsteğe bağlı sigortalılıkta uzun vadeli sigorta kolları ile Genel Sağlık Sigortası hükümleri uygulandığı için;

• İş kazası, meslek hastalığı, hastalık, analık ve işsizlik sigortası primi yoktur. Bu yüzden kısa vadeli sigorta kollarından sağlanan haklardan faydalanamazlar.

Bu durumu bir örnekle açıklayalım;
Prime esas kazancın alt sınırı üzerinden isteğe bağlı sigorta primi ödemek isteyen birisi için;
2018 yılında brüt asgari ücret 2.029,50 TL’dir. Prime esas kazancın alt sınırı brüt asgari ücret olduğu için bu miktar üzerinden %32 ödeme yapılması gerekmektedir. Yani 639,44 TL’dir.

İsteğe Bağlı Sigorta Primi Nasıl Ödenir?

İsteğe bağlı sigorta primi, ait olduğu ayı takip eden ayın sonuna kadar ödenir. Örneğin 2019’un ocak ayındaki isteğe bağlı sigorta primi şubat ayının son günü olan 28 şubata kadar ödenir.

İsteğe Bağlı Sigortalı Hakkı Ne Zaman Düşer?

İsteğe bağlı sigortada üzerinden 12 ay geçmiş ve prim ödenmemişse bu hakkınız sona erer. 12 aydan sonra ödeme talebinde bulunsanız dahi “isteğe bağlılığın devamı” için bu para reddedilir ve yatırdığınız miktar tarafınıza iade edilir.