Standart Sapma Nedir?
Standart sapma ÖSYM’nin yaptığı sınavlarda adayların puanları hesaplanırken belirleyici bir veri olarak karşımıza çıkmaktadır. Standart sapma ve ortalama ile ilgili verileri KPSS üzerinden örneklerle anlatacağım. KPSS’de puanınızı belirleyecek 3 etken bulunmaktadır. Bunlar;
1- Her testten yaptığınız net sayısı,
2- Sınava giren adayların yaptığı net ortalaması,
3- Sınava giren adayların yaptığı standart sapma değeri
Puanınız hesaplanırken bu üç etken dikkate alınmaktadır. Olayı bir örnekle netlik kazandıralım.
KPSS’ye giren Alperin doğru yanlış sayısı şu şekildedir;
* Genel kültür: 42 doğru 16 yanlış 2 boş (38 net)
* Genel yetenek 33 doğru 16 yanlış 11 boş (29 net)
Standart sapma ve ortalama değerleri dikkate alınmadan bir hesaplama yapalım.
40 + 0,5 (Genel kültür neti + genel yetenek neti) = KPSS Puanı
Yaptığımız örneğin hesabını yapacak olursak;
40 + 0,5 x ( 38+29) = 40 + 34,5 = 74,5 puan
Bu hesaplamada yukarıda değindiğimiz gibi standart sapma ve ortalama değerleri dikkate alınmamıştır. Örneğin yukarıdaki netler bir adayın gerçek KPSS puanı verileridir ve KPSS p3 puanı 78’dir. Standart sapma değeri +4 puandır.
Peki standart sapma ve ortalama değerleri dikkate alınarak kpss puanımızı nasıl hesaplarız?
ÖSYM’nin paylaştığı verilere göre puan hesaplama formülü şu şekilde;
Standart puanın hesaplanma mantığı sınava giren adayın ortalamadan kaç puan uzaklaştığıdır.
Her sorunun ayrı puanı mı var?
Adayların sık sorduğu sorulardan biri de budur. İktisat dersi gören öğrenciler bilir. Elmas-su paradoksu vardır. Paradoksun temel mantığı “az olan değerlidir” KPSS’de de az olan değerlidir ancak bunu soru bazında değerlendirmek yanlış olur.
Örneğin KPSS’de Türkçe testinde sayısal mantık sorularını sınava giren adayların yalnızca %20’si yapabildi. Bu yüzden sayısal mantık sorularının puan katsayıları daha yüksek değildir. Burada önemli olan bir bütün olarak Türkçe testinin standart sapma ve ortalama değerleridir.
KPSS’de standart sapma ve ortalama değerleri nelerdir?
ÖSYM her yıl yaptığı sınavların ardından testlerin standart sapma ve ortalama değerlerini yayımlamaktadır. KPSS puan hesaplamasının yapıldığı bu değerler 2015 yılı için şu şekildedir;
Bu veriler üzerinden de ufak bir hesaplama yapalım. Örneğin sınava giren Kemal ve Halil isminde iki arkadaş KPSS’den kimin daha yüksek puan alacağına dair iddiaya girmiştir.
Sınav sonucunda Kemal’in netleri şu şekildedir;
* Genel kültür neti: 45
* Genel yetenek neti: 40
Sınav sonucunda Halil’in netleri de şu şekildedir;
* Genel kültür neti: 40 net
* Genel yetenek neti: 45 net
Bu durumda her iki arkadaşın da puanları eşit olması gerekirken standart sapma ve ortalama değerlerini dikkate aldığımızda genel kültür testinin standart sapma değeri daha yüksek olduğu için genel kültür neti daha yüksek olan Kemal’in puanı daha yüksek gelecektir.
Öğretmen adayları için de 2015 yılı için standart sapma ve ortalama değerlerini paylaşalım;
