Zihni kayıt ve Latife Beyanı nedir

Zihni Kayıt Nedir?

Beyan sahibi olan kişinin gerçekte hiç istemediği bir beyanda bulunması halinde ortaya çıkar. Yani kişinin zihnindeki kayıtla irade açıklaması birbirinden farklı olarak ortaya çıkmaktadır. Ancak karşı taraf kural olarak kişinin zihnindeki kayıtla değil, irade açıklamasına bağlıdır. Dolayısıyla kişinin irade beyanı sonucu oluşan işlem geçerli kabul edilir.

Örnek: A, arkadaşı B’den bankadan çekeceği kredi için kendisine kefil olmasını istemiştir. B, kefil olmayı hiç istememekle birlikte arkadaşının ısrarlarına dayanamamış ve istemeye istemeye banka ile kefalet sözleşmesi yapmışsa zihni kayıt hali ortaya çıkar. Bu durumda B’nin banka ile yaptığı kefalet sözleşmesi geçerli olacaktır. Çünkü B’nin zihninde bulunan kayıt karşı taraf için bir anlam ifade etmemektedir, karşı taraf için bağlayıcı olan irade açıklamasıdır.

Bir irade beyanı sadece beyan sahibinin zihni kaydıyla beyan ettiğinden farklı bir şey istemiş olması nedeniyle hükümsüz sayılmaz. Ancak beyan başkasına yapılacaksa ve karşı tarafta zihni kaydı biliyorsa, beyan batıldır. Buna göre dürüstlük kuralı gereği karşı taraf, kişinin zihnindeki kaydı biliyorsa kişinin irade açıklamasının ve bunun sonucu yapılan sözleşmenin hükmü olmayacaktır.

Latife Beyanı Nedir?

Beyan sahibi tarafından ciddi olarak istenmeyen sözde bir beyandır. Buna göre ciddiyetten yoksun olan ve karşı tarafça ciddiyetten yoksunluğu anlaşılan irade açıklamaları geçerli değildir. Dolayısıyla kişi beyanıyla bağlı olmayacaktır. Ancak karşı taraf hatayı anlamıyor veya anlayamayacak durumda ise kişi beyanıyla bağlıdır. İşlem geçerli olarak kurulacaktır.

Örnek: Öğretmen A’nın, tahtadaki soruyu çözene arabasını vereceğini söylemesi latife beyanıdır.